Mụn trứng cá là một tình trạng ở da phổ biến có thể gây ra mụn nhọt và da dầu. Ở Bắc Mỹ, có tới 50% thanh thiếu niên và 15 – 30% người trưởng thành gặp phải vấn đề này.
Nhiều người sử dụng kem bôi, thuốc, thực phẩm và các chất bổ sung để giúp giảm mụn trứng cá. Trên thực tế, vitamin C thường xuyên được thêm vào nhiều sản phẩm chăm sóc da để điều trị mụn.
Tuy nhiên, bạn có từng tự hỏi liệu vitamin C có hiệu quả cho mục đích trị mụn không. Trong bài viết này sẽ giải thích liệu Vitamin C có điều trị mụn trứng cá được không nhé.
1. Vitamin C và chăm sóc da
Tên gọi chính thức là axit ascorbic, vitamin C là một loại vitamin tan trong nước rất quan trọng đối với nhiều khía cạnh khác nhau đối với sức khỏe, bao gồm cả làn da của bạn. Cơ thể của bạn không tự sản xuất vitamin c, vì vậy bạn phải có được vitamin thông qua chế độ ăn uống của mình.
Vitamin này cũng là một chất chống oxy hóa mạnh giúp trung hòa các gốc tự do – là những hợp chất không ổn định có thể làm hỏng tế bào cơ thể của bạn theo thời gian khi mức độ trở nên quá cao trong cơ thể.
Da của bạn bị ảnh hưởng bởi các gốc tự do do tiếp xúc với cả môi trường bên trong và bên ngoài cơ thể. Trong số các yếu tố khác, chế độ ăn uống, stress, hút thuốc, tia cực tím (UV) và ô nhiễm đều ảnh hưởng đến sức khỏe của da.
Lớp biểu bì là lớp trên cùng của da có thể nhìn thấy bằng mắt người – chứa hàm lượng vitamin C. Chất dinh dưỡng này đóng vai trò chính trong việc bảo vệ, chữa lành và tái tạo da.
Vì mụn trứng cá là một tình trạng viêm rất cao có thể trầm trọng hơn bởi các tác nhân gây ra bởi ô nhiễm môi trường, vitamin C có thể đóng một vai trò trong việc điều trị mụn trứng cá.
Vitamin C là một loại vitamin tan trong nước, hoạt động như một chất chống oxy hóa mạnh để bảo vệ làn da của bạn và các tế bào khác khỏi tổn thương từ gốc tự do.
2. Vitamin C ảnh hưởng đến mụn trứng cá như thế nào?
Mụn trứng cá là tình trạng da bị viêm do lỗ chân lông bị tắc. Nó dẫn đến đỏ, sưng và đôi khi mụn mủ – là những mụn bị viêm có chứa mủ.
Ngoài ra mụn trứng cá còn khiến nhiều người bị sẹo sau viêm và tổn thương da. Tuy nhiên, nghiên cứu chỉ ra rằng vitamin C có thể điều trị một số trong những tình trạng này.
Hãy nhớ rằng trong khi một lượng lớn thực phẩm giàu vitamin C có thể giúp có tác dụng khác nhau đối với sức khỏe của làn da, thì không có nghiên cứu nào liên quan đến chế độ ăn uống giàu vitamin C để giảm mức độ mụn trứng cá. Tuy nhiên, các nghiên cứu còn hạn chế cho thấy rằng việc sử dụng vitamin C bôi tại chỗ có thể hữu ích.
2.1. Có thể làm giảm viêm liên quan đến mụn trứng cá
Tuổi tác, di truyền và hormone là những yếu tố nguy cơ gây ra mụn trứng cá. Hơn nữa, một số chủng vi khuẩn da phổ biến Cutibacterium acnes (C. acnes) có thể gây ra mụn.
Được biết vitamin C là chất chống viêm, nó có thể giúp giảm đỏ và sưng liên quan đến mụn trứng cá khi sử dụng bôi tại chỗ. Do đó, nó có thể cải thiện sự xuất hiện của các tổn thương do mụn trứng cá.
Trong một nghiên cứu kéo dài 12 tuần ở 50 người, 61% người tham gia đã sử dụng kem dưỡng da chứa 5% natri ascorbyl phosphate (SAP) – đã có những cải thiện đáng kể trong các tổn thương do mụn, so với nhóm không sử dụng.
Trong một nghiên cứu nhỏ hơn, kéo dài 8 tuần ở 30 người, những người sử dụng 5% SAP đã giảm 48,8% các tổn thương do mụn. Hơn nữa, những người đã sử dụng kết hợp SAP và 2% retinol – một dẫn xuất vitamin A – đã giảm 63,1% các tổn thương do mụn.
Mặc dù những kết quả này rất hứa hẹn, các nghiên cứu chất lượng cao và lớn hơn vẫn là cần thiết.
2.2. Có thể cải thiện sự xuất hiện của sẹo mụn
Sau khi hết mụn, da bạn cần thời gian để chữa lành. Nếu không được chữa lành đúng cách, sẹo có thể phát triển.
Sẹo mụn thường liên quan đến mụn trứng cá nặng, nang, nhưng chúng cũng có thể là kết quả của các trường hợp nhẹ. Hơn nữa, mụn trứng cá kéo dài, di truyền và thao tác vật lý như nặn có thể làm tăng khả năng để lại sẹo.
Ba loại sẹo mụn chính là sẹo lõm, sẹo phì đại và sẹo lồi.
Sẹo lõm gây mất mô da và collagen và xuất hiện dưới dạng vết lõm nhỏ trên da. Cả sẹo phì đại và sẹo lồi đều xuất phát từ việc sản xuất quá mức collagen và xuất hiện dưới dạng mô sẹo dày, nổi lên.
Vitamin C điều trị sẹo mụn bằng cách tăng tổng hợp collagen, một loại protein chịu trách nhiệm cho cấu trúc da của bạn và rất quan trọng để tái tạo làn da khỏe mạnh. Do đó, vitamin này có thể đẩy nhanh quá trình chữa lành vết thương do mụn.
Một nghiên cứu kéo dài 4 tuần ở 30 người đã ghi nhận những cải thiện vừa phải đối với sẹo mụn sau khi sử dụng microneedling (liên quan đến việc lăn kim nhỏ trên da để thúc đẩy quá trình làm lành và tăng sản xuất collagen) cùng với sử dụng kem bôi 15% vitamin C mỗi tuần một lần.
Tuy nhiên, vẫn chưa biết liệu microneedling, vitamin C hay sự kết hợp của cả hai có chịu trách nhiệm cho những kết quả này hay không.
Hơn nữa, vitamin C và microneedling không phù hợp với sẹo phì đại và sẹo lồi, vì những loại này là kết quả của việc sản xuất quá mức collagen.
Mặc dù không có nghiên cứu nào liên quan đến vitamin C trong chế độ ăn uống để giảm sẹo mụn, nhưng nó giúp làm tăng sản xuất collagen tự nhiên của cơ thể và vẫn có lợi cho sức khỏe của làn da nói chung.
2.3. Có thể làm giảm sắc tố
Tăng sắc tố là sự hình thành các đốm sậm màu trên da do mụn trứng cá, tia UV hoặc các tổn thương khác – mặc dù cần lưu ý rằng tình trạng này là vô hại.
Áp dụng vitamin C cho làn da của bạn có thể làm giảm sắc tố da bằng cách can thiệp vào một loại enzyme gọi là tyrosinase, enzyme này chịu trách nhiệm sản xuất melanin, một sắc tố da tự nhiên.
Hơn nữa, vitamin C hoạt động như một chất làm sáng và có thể làm giảm sự xuất hiện của các đốm sậm màu mà không làm thay đổi màu sắc tự nhiên của làn da.
Một số nghiên cứu trên con người, kết hợp vitamin C bôi tại chỗ với điện chuyển ion (iontophoresis) đã cho thấy sự giảm đáng kể trong việc tăng sắc tố.
Mặc dù phương pháp này rất hứa hẹn, nhưng iontophoresis làm tăng sự hấp thụ vitamin C vào da, có nghĩa là chỉ áp dụng mỗi thuốc bôi tại chỗ vitamin C có thể không mang lại kết quả tương tự.
Hơn nữa, hầu hết các nghiên cứu liên quan sử dụng vitamin C kết hợp với các thành phần chống tăng sắc tố khác như axit alpha-hydroxy, khiến cho việc xác định tác dụng cụ thể của vitamin c trở nên khó khăn. Nhìn chung, cần nhiều nghiên cứu hơn.
Vitamin C bôi tại chỗ có thể giúp giảm sẹo mụn trứng cá, cũng như viêm và việc tăng sắc tố liên quan đến mụn trứng cá. Tuy nhiên, hầu hết các nghiên cứu cho thấy rằng kết hợp vitamin c với các phương pháp điều trị khác mang lại kết quả tốt nhất.
3. Nguồn cung cấp vitamin C cho da
Mặc dù nhiều loại thực phẩm và chất bổ sung có chứa vitamin C, hãy nhớ rằng các sản phẩm chăm sóc da có công thức với vitamin c có nhiều khả năng hỗ trợ các tình trạng liên quan đến mụn trứng cá.
Không có nghiên cứu hiện tại cho tháy sự ràng buộc của vitamin C trong chế độ ăn uống với giảm mụn trứng cá hoặc sẹo.
3.1. Thực phẩm và chất bổ sung
Nhiều loại trái cây và rau quả rất giàu vitamin C, chẳng hạn như ớt chuông, dâu tây, cà chua, bông cải xanh, rau xanh và trái cây có múi.
Hơn nữa, có rất nhiều chất bổ sung vitamin c.
Như vậy, hầu hết mọi người ở các nước phát triển đều đáp ứng nhu cầu vitamin C của họ thông qua chế độ ăn uống và chất bổ sung.
Vì vitamin C tan trong nước, cơ thể bạn sẽ loại bỏ mọi chất thừa qua nước tiểu. Trước khi dùng chất bổ sung, bạn có thể muốn tham khảo ý kiến chuyên gia chăm sóc sức khỏe.
3.2. Sản phẩm chăm sóc da
Vitamin C được sử dụng trong nhiều sản phẩm chăm sóc da, như serum, kem dưỡng ẩm và kem.
Mặc dù axit L-ascorbic là dạng mạnh nhất của vitamin c, nhưng nó cũng kém ổn định nhất và bị ôi rất nhanh trong các sản phẩm chăm sóc da. Thuốc tăng cường serum vitamin C bôi tại chỗ cũng rất phổ biến, nhưng chúng cũng có thời hạn sử dụng ngắn.
Do đó, các dẫn xuất vitamin C ổn định hơn thường được sử dụng cho các sản phẩm bôi ngoài da. Tuy nhiên, ít nghiên cứu ở người cho thấy các dẫn xuất này ảnh hưởng đến mụn trứng cá như thế nào. Thêm vào đó, không biết liệu các thành phần này có cung cấp kết quả tương tự như các axit L-ascorbic.
Hãy nhớ rằng nhiều serum vitamin C được tạo ra với các chất chống oxy hóa khác như vitamin E để tăng tính ổn định và cung cấp thêm lợi ích.
Để có kết quả tốt nhất, hãy làm theo hướng dẫn của nhà sản xuất và loại bỏ mọi sản phẩm đã hết hạn hoặc bị đổi màu.
Nếu bạn hiện đang sử dụng bất kỳ loại thuốc trị mụn bôi tại chỗ hoặc uống, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ da liễu hoặc chuyên gia chăm sóc sức khỏe trước khi thêm bất kỳ sản phẩm chăm sóc da vitamin C nào vào thói quen của mình.
Mặc dù vitamin C có sẵn rộng rãi trong thực phẩm và chất bổ sung, bằng chứng khoa học chỉ hỗ trợ việc sử dụng các sản phẩm bôi ngoài da để giảm triệu chứng mụn trứng cá.
4. Tổng kết
Mụn trứng cá là một trong những rối loạn da phổ biến nhất trên thế giới.
Vitamin C, một chất chống oxy hóa mạnh mẽ, được biết đến dùng để chống lại các tổn thương từ gốc tự do cho các tế bào da và có thể giúp điều trị mụn trứng cá.
Các sản phẩm vitamin C bôi tại chỗ có thể cải thiện tình trạng tăng sắc tố và giảm viêm do mụn trứng cá, nhưng cần nghiên cứu thêm.
Mặc dù không có nghiên cứu nào liên quan đến vitamin C trong chế độ ăn uống với việc giảm mụn trứng cá, nhưng nó vẫn rất quan trọng để bổ dung đầy đủ trong chế độ ăn uống của bạn để hỗ trợ tổng hợp collagen, chữa lành vết thương và sức khỏe tổng thể.
Nếu bạn quan tâm đến việc sử dụng vitamin C cho mụn trứng cá, hãy nói chuyện với bác sĩ da liễu hoặc chuyên gia chăm sóc sức khỏe trước khi thêm nó vào thói quen chăm sóc da của bạn.
